Radiotherapi abladol stereotactig (SABR)

Pam y cafodd y pwnc hwn ei arfarnu?

Mae canser yr arennau’n datblygu pan fydd celloedd annormal yn y naill aren neu’r llall yn dechrau rhannu a thyfu mewn ffordd na ellir ei reoli. Mae’r arfarniad hwn yn canolbwyntio ar ganser nad yw wedi lledaenu y tu allan i’r aren.

Llawfeddygaeth yw’r gofal safonol ar gyfer trin canser yr arennau ar hyn o bryd. Fodd bynnag, mae gan lawer o gleifion hŷn gyd-afiachedd, a all eu gwneud yn anaddas ar gyfer llawdriniaeth fawr. Mae therapïau abladol sy’n creu archoll mor fach â phosib, yn ymwneud ag oerfel neu wres eithafol i dynnu’r tiwmor (megis cryotherapi, abladiad radioamledd ac abladiad microdon), yn opsiynau triniaeth posibl i gleifion sy’n anaddas ar gyfer llawdriniaeth neu sy’n gwrthod llawdriniaeth. Fodd bynnag, mae’r therapïau hyn wedi’u cyfyngu i diwmorau arennau llai sy’n bell o strwythurau fasgwlaidd. Defnyddir gwyliadwriaeth weithredol (arsylwi) yn gyffredin mewn pobl oedrannus, eiddil sydd â chanser yr arennau gyda thiwmorau bach sy’n llai na phedwar centimetr. Fodd bynnag, efallai y bydd gwyliadwriaeth weithredol angen ymyrraeth oedi, a sbardunir yn aml gan dyfiant tiwmor.

Mae SABR yn fath o radiotherapi allanol, sy’n defnyddio pelydrau ymbelydredd llai a theneuach na radiotherapi safonol. Mae’n anfon pelydrau ymbelydredd manwl gywir ar ddwysedd amrywiol dan arweiniad systemau delweddu soffistigedig sy’n tracio union leoliad tri dimensiwn tiwmor. Mae manwl gywirdeb o’r fath yn caniatáu i ddosau uchel o ymbelydredd gael eu hanfon at y tiwmor tra’n lleihau’r difrod i’r meinwe iach o’i amgylch. Gellir rhoi SABR gyda llai o driniaethau na radiotherapi safonol ac mae’n opsiwn triniaeth anfewnwthiol a ddarperir mewn lleoliad cleifion allanol heb fod angen anesthetig cyffredinol, sy’n golygu nad oes angen i’r claf aros yn yr ysbyty fel arfer.

Cynigiwyd y pwnc hwn gan Dr Jacob Tanguay, Oncolegydd Ymgynghorol, Ymddiriedolaeth GIG Prifysgol Felindre.