Profion canfod antigenau cyflym

Statws Testun Cyflawn

Profion canfod antigenau cyflym ar gyfer diagnosio heintiau streptococol grŵp A mewn fferyllfeydd cymunedol.

Canlyniad yr arfarniad

 

Mae defnydd profion canfod antigenau cyflym (RADT) mewn fferyllfeydd cymunedol ar gyfer diagnosio a rheoli pobl sydd â heintiau streptococol grŵp A yn addawol. Er hynny, cyfyngedig yw’r dystiolaeth bresennol ac nid yw’n cefnogi mabwysiadu’r profion fel mater o drefn.

Mae ansicrwydd yn parhau ynglŷn ag effeithiolrwydd clinigol ac effeithiolrwydd cost defnyddio RADT ym mhob lleoliad clinigol. Casglwyd peth tystiolaeth addawol ar ddefnydd RADT mewn fferyllfeydd cymunedol yng Nghymru fel rhan o Wasanaeth Profi a Thrin Dolur Gwddf GIG Cymru ond mae angen astudiaethau mwy diffiniol. Byddai HTW yn cefnogi casglu’r dystiolaeth newydd hon yn GIG Cymru.

Argymhellir rhagor o ymchwil er mwyn dangos effeithiolrwydd clinigol RADT mewn fferyllfeydd cymunedol.

Pam y cafodd y pwnc hwn ei arfarnu?

 

Mae’r rhan fwyaf o achosion o ddolur gwddf yn cael eu datrys heb fod angen am driniaeth wrthfiotig, ond achosir lleiafrif o achosion gan heintiau bacterol (heintiau streptococol grŵp A yn fwyaf cyffredin) a allai elwa gan driniaeth gyda gwrthfiotigau. Profion yn y man lle darperir gofal yw profion canfod antigenau cyflym (RADTau) sydd wedi eu gosod ar gyfer eu defnyddio mewn gofal sylfaenol er mwyn cynorthwyo i ddiagnosio achosion o ddolur gwddf a achosir gan heintiau streptococol grŵp A a llywio penderfyniadau ynglŷn â phresgripsiynu gwrthfiotigau.

Gofynnodd cynigydd y pwnc i HTW asesu defnydd o’r prawf hwn yn benodol mewn fferyllfeydd cymunedol gan y gallai defnydd RADTau, os ydynt yn glinigol effeithiol a chost effeithiol, ysgafnhau’r pwysau ar Bractisau Cyffredinol a gwella stiwardiaeth presgripsiynu gwrthfiotigau priodol. Cyflwynwyd y pwnc hwn i Dechnoleg Iechyd Cymru gan Andrew Evans, Prif Swyddog Fferyllol, Llywodraeth Cymru.

Crynodeb mewn iaith glir

 

Mae dolur gwddf yn disgrifio symptom o boen yng nghefn y geg. Mae yna sawl salwch gwahanol all achosi dolur gwddf, rhai’n fwy difrifol na’i gilydd. Ar gyfer achosion ysgafn, fe all ddolur gwddf wella ei hun o fewn wythnos. Fodd bynnag, gall dolur gwddf difrifol ddod gyda symptomau eraill megis poen, twymyn, cur pen, cyfog, chwydu, poen yn yr abdomen, poen yn y cyhyrau a brech. Achosir dolur gwddf yn fwyaf aml gan haint feirysol, tra bod heintiau bacterol ac achosion sydd ddim yn heintiol, megis clefyd y gwair a mwg sigaréts cronig, yn llai cyffredin. Achos mwyaf cyffredin haint bacterol dolur gwddf yw streptococol beta-hemolytig grŵp A (GABHS) a gaiff ei drin â gwrthfiotigau. Fodd bynnag, ni fyddai’r rhain yn effeithiol ar gyfer haint feirysol. Gall gwahaniaethu rhwng heintiau bactrerol a feirysol er mwyn gwybod pa driniaeth i’w rhoi fod yn anodd gan fod y symptomau yn debyg.

Ar hyn o bryd, yr arfer gorau ar gyfer profi am bresenoldeb GABHS yw cymryd swab gwddf gan y claf ac anfon hwnnw i labordy er mwyn profi am bresenoldeb bacteria. Datblygwyd profion canfod antigenau cyflym (RADT) er mwyn rhoi canlyniad prawf ar unwaith tra bod y gweithiwr gofal iechyd yn dal gyda’r claf. Nid oes angen anfon y prawf hwn i labordy, ac felly mae’n ffordd gyflymach i ganfod a yw dolur gwddf yn cael ei achosi gan haint bacterol neu feirysol.

Chwiliodd Technoleg Iechyd Cymru (HTW) am dystiolaeth ynglŷn ag effeithiolrwydd RADT ar gyfer diagnosio a rheoli haint, yr amheuir ei fod yn streptococol grŵp A, mewn fferyllfeydd cymunedol. Dim ond tystiolaeth gyfyngedig oedd ar gael ar y pryd ar ddefnydd RADT a’i effeithiolrwydd mewn diagnosio GABHS mewn fferyllfeydd cymunedol. Fodd bynnag, mae galw am y gwasanaeth hwn yng Nghymru a byddai’n fuddiol i annog astudiaethau yn y mannau y rhoddir ef ar waith. Canfu ddadansoddiad economeg iechyd de novo bod RADT mewn fferyllfeydd cymunedol yn gost effeithiol.

Dywed canllaw HTW fod defnydd profion canfod antigenau cyflym (RADT) mewn fferyllfeydd cymunedol ar gyfer diagnosio a rheoli pobl sydd â heintiau streptococol grŵp A yn addawol. Er hynny, cyfyngedig yw’r dystiolaeth bresennol ac nid yw’n cefnogi ei fabwysiadu fel mater o drefn.

Adroddiad Archwilio Pwnc

TER166 02.202

Adolygiad Gwerthuso Tystiolaeth

EAR020 10.2020

Canllaw

GUI020 10.2020

GUI
Gweld PDF

Mae ein dogfennau cyngor yn rhad ac am ddim i'w lawrlwytho ond buasem yn ddiolchgar pe gallech ein helpu i wella ein gwasanaethau drwy ddweud wrthym pam eich bod chi’n edrych ar ein cyngor.

Hepgor y ffurflen a lawrlwytho ffeil Cau

    Efallai yr hoffem gysylltu â chi trwy e-bost i gael gwybod mwy am sut y gwnaethoch ddefnyddio'r dogfennau.